3 kolędy na Wigilię

with Brak komentarzy

Lulajże Jezuniu

Nie pamiętam, kiedy nauczyłam się śpiewać pierwszą kolędę. Byłam wtedy pewnie tak mała, że nie wiem też, co to było. Ale doskonale pamiętam pierwszą kolędę, którą nauczyłam się grać na fortepianie. Była to kołysanka Lulajże Jezuniu.

Ta kolęda powstała najprawdopodobniej w drugiej połowie XVII wieku i należy do najpopularniejszych polskich kolęd, śpiewanych od wieków. Jej melodię wplata Fryderyk Chopin do swojego Scherzo h-moll op. 20, cytuje ją też Jacek Karczmarski w piosence Wigilia na Syberii. Śpiewana też jest we Francji, jako polska kolęda Nuit de lumière.

Bóg się rodzi

Nie znamy autorów słów i melodii Lulajże Jezuniu. Zupełnie inaczej jednak jest w przypadku Bóg się rodzi, czyli Pieśni o narodzeniu Pańskim. Jej tekst stworzony został w XVIII wieku przez Franciszka Karpińskiego. Przez lata śpiewany był na różne melodie, z czasem jednak ustaliła się jedna, najpopularniejsza, której autorstwo przypisywane jest Karolowi Kurpińskiemu.

Kiedy w szkole uczyłam się o tej kolędzie, miałam wielki problem, żeby zapamiętać nazwiska jej autorów. A to przecież może być proste – wystarczy skojarzyć, że tekst skomponował Karpiński (od karpia, a karpie przecież jak to ryby, głosu nie mają), a muzykę Kurpiński (od Kurpi – śpiewał w zespole ludowym).

Cicha Noc – kolęda jubilatka

Muszę dzisiaj koniecznie wspomnieć o najbardziej znanej kolędzie świata, czyli kolędzie Cicha Noc. Nie jest to co prawda kolęda polska, bo pochodzi z Austrii, ale tak bardzo zakorzeniła się w naszej kulturze, że jest już bardzo “nasza”.

Zaczęło się od zepsutych organów w wiosce Oberndorf nieopodal Salzburga. Ksiądz z tamtejszej parafii, Joseph Mohr poprosił organistę, Franza Grubera, żeby napisał melodię do jego wiersza. Powstały utwór miał zostać zaśpiewany w czasie pasterki. Gruber nie przykładał wielkiej wagi do tej kompozycji, ale ona tak bardzo spodobała się parafianom, że po niedługim czasie Stille Nacht śpiewała cała Austria, a po niej cały świat. Cichą noc przetłumaczono na prawie 300 języków.

W 2018 roku świętowaliśmy 200 lat powstania tej kolędy.

200 lat kolędy „Cicha Noc”

https://www.stillenacht.com/pl/

Ważna część kultury

Polskie kolędy to niezwykły element naszej kultury muzycznej. Bardzo często posiadają charakter polskich tańców narodowych: poloneza (Dzisiaj w Betlejem), mazura (Pasterze mili), czy kujawiaka (Jezus malusieńki).

Posiadają też bardzo ciekawą historię – początkowo były to pogańskie śpiewy związane ze świętowaniem Godów, zakazane przez Kościół. Zastąpione sakralnymi kantykami i pastorałkami, doczekały się znaczącego miejsca w naszej kulturze. W okresie zaborów, wojen i okupacji traktowane były jako spoiwo polskiego narodu, ostoja polskości. W takich momentach historii powstawały liczne kolędy patriotyczne.

Choć obecnie często zagłuszane zachodnimi przebojami z dzwoneczkami świętego mikołaja w tle, te tradycyjne pieśni nadal są chętnie śpiewane przez dużych i małych, w domowym zaciszu i na dużej scenie.

Nie wyobrażam sobie Bożego Narodzenia bez kolęd!

 
Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x