Obsada wykonawcza – co to takiego? Z ostatniego artykułu dowiedziałeś się, w jaki sposób można podzielić muzykę. Dzisiaj zajmiemy się rodzajami zespołów muzycznych.
Kiedy słuchasz utworu, prawdopodobnie pierwszym pytaniem, jakie ci się nasunie, będzie “jakie instrumenty słyszę?” Jeżeli postarasz się odpowiedzieć sobie na to pytanie, określisz obsadę utworu. Czyli po prostu nazwiesz zespół, który wykonuje ten utwór. Oczywiście możesz wymieniać poszczególne instrumenty, ale warto żebyś nauczył się nazw najczęściej spotykanych składów.
Dobrze się domyślasz, jest ich mnóstwo! Zespół mogą tworzyć instrumentaliści i wokaliści. Zespoły mogą być różne – małe i duże. Można by się było w tym pogubić, na szczęście istnieją zasady, według których nazywamy te zespoły.
Nazwy zespołów – liczba wykonawców
Twój utwór może grać jeden wykonawca – wtedy mamy do czynienia z muzyką solową. Kiedy soliście towarzyszy akompaniator, tworzą oni duo – czyli zespół instrumentalny złożony z dwóch osób. Troje grających muzyków tworzy trio. Dalej – podobnie jak nazwy kolejnych interwałów mamy:
kwartet
kwintet
sekstet
septet
oktet
nonet
Powyżej tego składu możemy już mówić o orkiestrze kameralnej.
Podobnie jest, jeśli nazywamy zespoły wokalne. Ale tu trzeba zachować ostrożność! Istnieją dwa wyjątki od nazw, które podałam przed chwilą: dwoje śpiewaków tworzy duet (a nie duo!) a troje śpiewaków tworzy tercet (a nie trio!). Cała reszta zostaje taka sama. Powyżej 10 osób mamy zespół wokalny (lub chór kameralny), a powyżej 25 możemy mówić o chórze.
Rodzaje instrumentalnych zespołów kameralnych
Najbardziej popularnym składem, szczególnie cenionym w muzyce klasycyzmu, jest kwartet smyczkowy.
W jego skład wchodzą I i II skrzypce, altówka oraz wiolonczela.
Innym popularnym składem jest trio fortepianowe, tworzone przez skrzypce, wiolonczelę i fortepian. Uwaga, trio fortepianowe to nie trzy fortepiany! Takie zespoły powstają bardzo rzadko. Jeżeli słowo “fortepianowy” pojawia się w nazwie zespołu oznacza to po prostu, że fortepian wchodzi w jego skład.
W muzyce barokowej szczególnie często pojawia się trio barokowe – złożone jest z solisty (często jest to skrzypek albo flecista), oraz dwóch instrumentów realizujących basso continuo. Mogą to być na przykład klawesyn (organy, pozytyw) i viola da gamba (wiolonczela barokowa, fagot).
Jeżeli chcemy posłuchać zespołów dętych, to często spotkamy kwintet dęty klasyczny, w którego skład wchodzą flet, obój, klarnet, fagot i waltornia. Może też pojawić się kwintet dęty blaszany – I i II trąbka, puzon, waltornia i tuba.
Istnieją również inne składy, na przykład kwintet fortepianowy, jak w “Pstrągu” Schuberta. Kompozytorzy dobierają instrumenty dowolnie, kierując się chęcią uzyskania odpowiedniego dla utworu brzmienia. Najkrócej mówiąc nazwa zespołu zależy od ilości instrumentalistów i rodzaju instrumentów wchodzących w jego skład.