Sprawdź się!
Poniżej znajdziesz test, dzięki któremu sprawdzisz swoją wiedzę o pieśni romantycznej. Jeśli jednak chcesz się wcześniej przygotować, skorzystaj z materiałów poniżej.
Co to jest pieśń?
Pieśń – utwór muzyczny do tekstu poetyckiego – jest obecna w muzyce od starożytności. Najbardziej rozwinęła się w czasie romantyzmu, była to romantyczna pieśń solowa, czyli pieśń z towarzyszeniem fortepianu. Była wykonywana zarówno przez profesjonalistów na koncertach, jak i przez amatorów, w ramach domowego muzykowania.
Kompozytorzy tworzyli pieśni do tekstów Johanna Wolfganga Goethego, Fryderyka Schillera, Heinricha Heinego, a w Polsce do Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida.
Partia fortepianu w pieśni romantycznej jest równie ważna co głos solowy. Nie jest wyłącznie akompaniamentem, ale współtworzy nastrój, wzmacnia ekspresję tekstu.
Najważniejsi twórcy pieśni pochodzili z kręgu niemieckojęzycznego (Niemcy, Austria), dlatego trzonem pieśni romantycznej jest niemieckojęzyczna forma Lied.
Istnieje kilka rodzajów pieśni
ABA – zbliżona do barokowej arii da capo (pierwsza część się powtarza)
zwrotkowa – posiada najprostszą budowę, kolejne zwrotki są opracowane muzycznie w ten sam sposób
zwrotkowa z refrenem – (pieśń refreniczna, rondowa) odmiana pieśni zwrotkowej, posiada powtarzający się refren
zwrotkowo-wariacyjna, pieśń przekomponowana – jedna (albo kilka) ze zwrotek oparta jest na innym materiale muzycznym, który kontrastuje z pozostałymi, co odzwierciedla zmianę nastroju w tekście
balladowa – najbardziej rozbudowana, muzyka ilustruje to, co dzieje się w tekście
Utwór do posłuchania z partyturą
Zadanie:
Kompozytorzy tworzący pieśni
Za twórcę romantycznej pieśni solowej uważa się Franciszka Schuberta.
Stworzył ponad 600 pieśni do tekstów wielkich poetów niemieckich (Goethe, Schiller, Heine). Najbardziej znane pieśni Schuberta to Małgorzata przy kołowrotku, Król olch do poezji Goethego, oraz cykle Piękna młynarka i Podróż zimowa do tekstu Wilhelma Müllera. Melodie jego pieśni stawały się czasem tematem wariacji i parafraz instrumentalnych (Kwintet „Pstrąg”; Kwartet „Śmierć i dziewczyna”; Fantazja „Wędrowiec”).
Robert Schumann stworzył ponad 200 pieśni, które najczęściej łączył w cykle: Miłość poety, Miłość i życie kobiety, Mirty. Jego ulubieni poeci to Heinrich Heine, Joseph von Eichendorff. Najczęściej pisze pieśni przekomponowane.
Johannes Brahms nawiązuje do ludowości, pisze często proste pieśni zwrotkowe. Jego największym arcydziełem są Cztery pieśni poważne do tekstów biblijnych.
Hugo Wolf napisał około 300 pieśni, najbardziej znane cykle to Śpiewnik włoski, Śpiewnik hiszpański. Charakterystyczna dla pieśni Wolfa jest zaawansowana, pełna chromatyzmów harmonika, która nawiązuje do stylu Wagnera.
Gustav Mahler jest twórcą lirycznej pieśni orkiestrowej. Najważniejsze cykle i zbiory: Lieder eines fahrenden Gesellen, Des Knaben Wunderhorn, Kindertotenlieder. Są to pieśni o zaawansowanej harmonice i formie.
Styl pieśni Richarda Straussa inspirowany jest muzycznym językiem Wagnera. Muzyka podporządkowana jest słowu, jednocześnie wykorzystuje zaawansowaną, późnoromantyczną harmonię. Pisze zarówno pieśni z fortepianem jak i z orkiestrą (Cztery ostatnie pieśni na głos kobiecy i orkiestrę).
Stanisław Moniuszko nazywany jest ojcem polskiej pieśni. Napisał ponad 200 pieśni, wydanych w 12 tomach zbioru Śpiewniki domowe. Najbardziej znanymi pieśniami Moniuszki są Prząśniczka, Dziad i baba, Czaty, Stary kapral, Kozak.
