Tytuł: Rozpustnik ukarany, czyli Don Giovanni
Muzyka: Wolfgang Amadeusz Mozart
Libretto: Lorenzo da Ponte
Miejsce akcji: Sewilla
na podstawie sztuki Moliera Don Juan
Premiera miała miejsce 29 października 1787 w Pradze. Mozart napisał tę operę w 8 miesięcy, co jest rekordowo krótkim czasem.
Postaci:
Don Giovanni – najsłynniejszy uwodziciel w historii
Komandor (Don Pedro) – ojciec donny Anny
Donna Anna – niedoszła ofiara Giovanniego
Don Ottavio – narzeczony Anny
Donna Elvira – była kochanka Giovanniego
Leporello – służący Giovanniego
Zerlina – panna młoda, którą uwodzi Giovanni
Masetto – pan młody, mąż Zerliny
Don Giovanni – Akt 1
Leporello zniecierpliwiony i zirytowany czeka na swojego pracodawcę, Don Giovanniego. Narzeka na służbę u niemoralnego szlachcica, który uwodzi wszystkie kobiety, jakie spotka na swojej drodze. Słowa śpiewanej przez niego arii Notte e giorno faticar uważa się za manifest dyskryminowanych w XVIII wieku warstw społecznych.
Voglio far il gentiluomo/ E non voglio piu servir
Ja szlachcicem pragnę zostać / By nie musieć służyć już
Don Giovanni zakrada się pod osłoną nocy do domu Komandora, chcąc uwieść jego córkę donnę Annę. Dziewczyna początkowo bierze go za swojego narzeczonego, ale kiedy spostrzega błąd, woła o pomoc. Ojciec przybiega jej na ratunek, dochodzi do pojedynku. Don Giovanni zabija Komandora, po czym ucieka razem ze swoim sługą Leporellem.
Kiedy pojawia się narzeczony Anny, Ottavio, Komandor już nie żyje. Ottavio przysięga, że znajdzie zabójcę i pomści śmierć teścia.
Na don Giovannim nocne zabójstwo nie robi wrażenia i wraz z nastaniem poranka rzuca się w wir miłosnych podbojów. Postanawia pocieszyć donnę Elvirę, płaczącą po niewiernym kochanku – którym okazuje się być on sam. Leporello przypadkowo pomaga mu uciec od Elviry. Demaskuje Giovanniego pokazując Elvirze katalog miłosnych podbojów swojego pana.
Chwilę później Giovanni i Leporello napotykają orszak weselny Masetta i Zerliny. Giovanni tu także widzi okazję do miłosnych podbojów; oczarowuje pannę młodą i obiecuje jej małżeństwo. Là ci darem la mano
Na szczęście pojawia się donna Elvira i z planów Giovanniego nic nie wychodzi. Chwilę później przybywają Anna i Ottavio, którzy proszą Giovanniego o pomoc w poszukiwaniu zabójcy ojca. Anna, przyjrzawszy się bliżej, rozpoznaje zabójcę w Giovannim i ten ucieka.
Giovanni wydaje ucztę, na którą zaprasza Masetta i Zerlinę. Ma nadzieję, że w czasie balu łatwiej będzie mu uwieść dziewczynę. Śpiewa arię Fin ch’han dal vino, nazywaną arią szampańską, w której poucza Leporella, żeby każdego z gości dobrze upił. Na uczcie pojawiają się również zamaskowani pozostali bohaterowie. W trakcie uczty próbuje uprowadzić Zerlinę do swojej sypialni, ta jednak podnosi alarm, a Giovanni zrzuca winę na Leporella.
Don Giovanni – Akt 2
Leporello ledwo żywy po ucieczce z uczty chce rzucić służbę u Giovanniego, ale po raz kolejny ulega jego presji. Zamienia się z nim ubraniami, żeby Giovanni łatwiej mógł uwieść służącą donny Elviry. W tym czasie Leporello ma udawać przed Elvirą Giovanniego. Ta zamiana ubrań ratuje życie Giovanniemu, bo wpada on na uzbrojonych Masetta i wieśniaków, którzy go nie rozpoznają. Leporello musi się tłumaczyć przed Anną, Ottaviem, Masettem i Zerliną
Udaje mu się uciec i spotyka się z Giovannim na cmentarzu. Ich rozmowę przerywa posąg Komandora, który ożywa i przestrzega Giovanniego. Ten, drwiąc, zaprasza go na kolację. Wieczorem do Giovanniego przychodzi donna Elvira, którą Giovanni odrzuca. W chwili, kiedy kobieta wychodzi, pojawia się posąg Komandora, który nawołuje Giovanniego do zmiany postępowania. To jest jednak wymaganie, którego Giovanni nie jest w stanie spełnić. Podaje posągowi rękę i wraz z nim zapada się pod ziemię.
Zobacz mój film o operze Don Giovanni Mozarta
Disclaimer: zdjęcie Philippe Sly w roli Don Giovanniego nie należy do mnie. Najprawdopodobniej prawa do zdjęcia należą do Festival international d’Art lyrique d’Aix-en-Provence, w czasie którego ta inscenizacja została wykonana.
